Takie są normy pulsu. Jakie tętno jest niepokojące?

• Puls jest wywoływany przez fale krwi w tętnicach
• Normy pulsu zależą od wieku, płci, aktywności fizycznej i stanu zdrowia
• Mierzenie pulsu można wykonać palpacyjnie lub przy użyciu pulsoksymetru
• Wystartował Narodowy Test Zdrowia — weź udział!
• Więcej takich historii znajdziesz na stronie głównej Onetu

Puls – o czym nam mówi?

Puls nazywany również tętnem to jeden z najważniejszych, a zarazem podstawowych parametrów, który mówi o naszym stanie zdrowia. Określa ilość uderzeń serca na minutę. Puls jest zależny od dwóch czynników, skurczów serca i elastyczności tętnic. Może się różnić w zależności od wieku, płci, stanu zdrowia, poziomu aktywności fizycznej, poziomu stresu czy przyjmowanych leków.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo.

Puls – rodzaje

Wyróżniamy dwa rodzaje pulsu:

• puls w spoczynku (tętno spoczynkowe) - liczba uderzeń serca na minutę w trakcie spoczynku, kiedy nie wykonujemy żadnych aktywności. Zazwyczaj tętno jest wtedy słabsze,
• puls wysiłkowy (tętno wysiłkowe) - liczba uderzeń serca na minutę w trakcie wysiłku fizycznego. Zazwyczaj tętno jest wtedy większe.

Puls – normy

Prawidłowa ocena pulsu jest uzależniona od jego częstotliwości, miarowości, napięcia, wypełnienia, chybkości (szybkości wypełniania i opróżniania tętnicy) oraz symetrii. Poniżej przedstawiamy normy pulsu dla poszczególnych grup wiekowych.

Normy pulsu dla dorosłych kobiet:

• kobiety w wieku 18-25 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 66-69, przy przeciętnej kondycji wynosi 74-78, przy złej kondycji wynosi 85+,
• kobiety w wieku 26-35 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 65-68, przy przeciętnej kondycji wynosi 73-76, przy złej kondycji wynosi 83+,
• kobiety w wieku 36-45 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 65-69, przy przeciętnej kondycji wynosi 74-78, przy złej kondycji wynosi 85+
• kobiety w wieku 46-55 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 66-69, przy przeciętnej kondycji wynosi 74-77, przy złej kondycji wynosi 84+, 
• kobiety w wieku 56-65 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 65-68, przy przeciętnej kondycji wynosi 74-77, przy złej kondycji wynosi 84+.

Normy pulsu dla kobiet w ciąży są wyższe. U niektórych przyszłych mam zmiany zauważa się już od siódmego tygodnia – waha się od 80 nawet do 100 uderzeń na minutę.

Normy pulsu dla kobiet 65+ w zależności od poziomu aktywności fizycznej:

• przy dobrej kondycji – 65-68,
• przy przeciętnej kondycji – 73-76,
• przy słabej kondycji – 77-84,
• przy złej kondycji – 84+.

Normy pulsu dla dorosłych mężczyzn:

• mężczyźni w wieku 18-25 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 62-65, przy przeciętnej kondycji wynosi 70-73, przy złej kondycji wynosi 82+,
• mężczyźni w wieku 26-35 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 62-65, przy przeciętnej kondycji wynosi 71-74, przy złej kondycji wynosi 82+,
• mężczyźni w wieku 36-45 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 63-66, przy przeciętnej kondycji wynosi 71-75, przy złej kondycji wynosi 83+,
• mężczyźni w wieku 46-55 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 64-67, przy przeciętnej kondycji wynosi 72-76, przy złej kondycji wynosi 84+,
• mężczyźni w wieku 56-65 lat – przy dobrej kondycji puls wynosi 62-67, przy przeciętnej kondycji wynosi 72-75, przy złej kondycji wynosi 82+.

Normy pulsu dla mężczyzn 65+ w zależności od poziomu aktywności fizycznej:

• przy dobrej kondycji – 62-65, 
• przy przeciętnej kondycji – 70-73,
• przy słabej kondycji – 74-79,
• przy złej kondycji – 80+.

Normy pulsu dla dzieci i młodzieży:

• noworodki – 127,
• Niemowlęta do 3. miesiąca życia - 143, 
• niemowlęta między 3. a 6. miesiącem życia - 140,
• niemowlęta między 6. a 9. miesiącem życia - 134,
• niemowlęta między 9. a 12. miesiącem życia - 128,
• dzieci między 12. a 18. miesiącem życia - 123,
• dzieci między 18. a 24. miesiącem życia - 116,
• dzieci w wieku 2-3 – 110,
• dzieci w wieku 3-4 – 104,
• dzieci w wieku 4-6 – 98,
• dzieci w wieku 6-8 – 91,
• dzieci w wieku 8-12 – 84,
• dzieci w wieku 12-14 – 78,
• dzieci w wieku 15-18 – 73.

Puls – jak mierzyć?

Puls powinniśmy mierzyć regularnie. Najłatwiejsze jest badanie palpacyjne, chociaż nie odznacza się zbyt wysoką dokładnością, dlatego możemy je wykonać tylko w sytuacjach, kiedy nie mamy odpowiedniego sprzętu. Polega na przyłożeniu dwóch lub trzech palców prawej ręki do nadgarstka lewej. Kiedy wyczujemy delikatne skurcze, dociskamy, liczymy uderzenia przez 15 sekund, a następnie mnożymy je przez cztery. W ten sposób otrzymujemy poglądowy wynik pulsu w ciągu minuty.

Jeśli chcemy dokładnie zmierzyć tętno, lepiej sprawdzi się pulsoksymetr, który okazał się bardzo pomocny dla pacjentów z koronawirusem. O tym, jak działa, przeczytasz tutaj.

Wysoki puls – co oznacza?

Wysoki puls (ponad 100 uderzeń serca na minutę) może mieć przeróżne przyczyny, wśród których wymienia się problemy z sercem i/lub krążeniem, anemię, nadczynność tarczycy czy hipoglikemię. Picie napojów zawierających kofeinę lub sięganie po inne używki również będzie powodowało podwyższenie pulsu, podobnie jak stres. Tutaj przeczytasz o tym, jakie są oznaki, że stres "zjada" cię od środka.

Niski puls – co oznacza?

Zbyt niski puls (poniżej 60 uderzeń serca na minutę) także może świadczyć o chorobach układu sercowo-naczyniowego. Poza tym często jest związany z niedoczynnością tarczycy oraz schorzeniami układu nerwowego.