O połowę droższe papierosy i alkohol. Organizacja namawia rządy: to dla zdrowia

• Poznaj swój Indeks Zdrowia! Odpowiedz na te pytania
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu'

W ciągu ostatnich dekad choroby niezakaźne, takie jak nowotwory, choroby serca czy cukrzyca, stały się jedną z głównych przyczyn zgonów na świecie, odpowiadając za ponad 75 proc. wszystkich przypadków śmierci. Według raportu WHO, podniesienie cen produktów takich jak alkohol, tytoń czy słodkie napoje mogłoby zapobiec aż 50 mln przedwczesnych zgonów na przestrzeni kolejnych 50 lat.

Dr Jeremy Farrar, zastępca dyrektora generalnego WHO ds. promocji zdrowia, podkreślił, że podatki zdrowotne to jedno z najskuteczniejszych narzędzi ochrony zdrowia publicznego: "Oto narzędzie, które zarówno zmniejsza szkodliwą konsumpcję, jak i przynosi realne korzyści ekonomiczne dla państw. Zyski można reinwestować w zdrowie publiczne, edukację czy programy socjalne. Nadeszła pora, by działać".

Inicjatywa WHO dowodzi, że zmiana jest możliwa. Między 2012 a 2022 rokiem aż w 140 krajach na świecie podniesiono podatki na wyroby tytoniowe, co spowodowało wzrost ich realnych cen o ponad 50 proc.. Wprowadzenie podatków zdrowotnych, oprócz obniżenia konsumpcji, może stać się także istotnym źródłem budżetowych dochodów. Przykładów takich działań dostarczają m.in. Kolumbia czy RPA.

Pomimo tych sukcesów WHO zwraca uwagę na istotne wyzwania. Wiele państw nadal oferuje ulgi podatkowe dla branż takich jak przemysł tytoniowy, co podważa cele zdrowotne. Ograniczeniem są też długoletnie umowy inwestycyjne, które hamują wzrost opodatkowania produktów szkodliwych dla zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia apeluje do rządów o przegląd obowiązujących regulacji w tym zakresie.

• Przewlekłe zmęczenie, poczucie smutku, pogorszenie jakości snu? Coraz częściej towarzyszą one polskim medykom, a także studentom kierunków medycznych. Jak chronić się przed wypaleniem zawodowym i dyskryminacją w zawodzie lekarza? Zarejestruj się i obejrzyj za darmo nasz webinar dla medyków!

Realizacja programu "3 na 35" zakłada dynamiczną współpracę wielu podmiotów, w tym organizacji międzynarodowych, ministerstw zdrowia i finansów, społeczeństwa obywatelskiego oraz środowisk naukowych. WHO i jej partnerzy zamierzają nie tylko wspierać rządy w implementacji nowych rozwiązań podatkowych, ale również edukować społeczeństwo o korzystnych skutkach wprowadzenia takich opłat.

Założenia programu obejmują szereg działań, takich jak podniesienie cen szkodliwych produktów w celu zmniejszenia ich dostępności, mobilizacja środków publicznych na potrzeby działań zdrowotnych czy budowanie szerokiego konsensusu politycznego na rzecz tych zmian. Wszystko to ma na celu nie tylko bezpośrednie ograniczenie negatywnych skutków zdrowotnych, ale także przyspieszenie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju.

"Chcemy przeciwdziałać szkodliwej konsumpcji i uzależnieniom, jednocześnie wspierając przyszłe pokolenia zdrowym i zrównoważonym rozwojem. Jest to również okazja, by zapewnić bardziej sprawiedliwe i przejrzyste rozwiązania podatkowe" — podkreślają inicjatorzy projektu.

Według WHO zainteresowanie inicjatywą wyraziły już pierwsze państwa, które chcą budować bardziej niezależne, samofinansujące się systemy opieki zdrowotnej. Partnerzy programu oferują zarówno doradztwo, jak i wsparcie techniczne, mające pomóc wdrożyć nowe systemy podatkowe w sposób efektywny.

WHO wzywa rządy oraz społeczeństwo obywatelskie do aktywnego wsparcia programu "3 na 35". Zdaniem ekspertów wprowadzenie podatków zdrowotnych to nie tylko działanie na rzecz zdrowia publicznego, ale także krok w kierunku bardziej odpowiedzialnej i zrównoważonej polityki globalnej.