Najszybszy samolot w historii. X-15 przecierał szlak dla lotów na Księżyc

X-15 był eksperymentalnym, napędzanym rakietowo hipersonicznym samolotem operującym w ramach programu badawczego NASA oraz sił US Navy i US Air Force.

Zbudowany przez firmę North American Aviation, X-15 służył Amerykanom przez niemal dziesięć lat, ustanawiając w tym czasie nieoficjalny rekord prędkości i wysokości dla załogowych samolotów.

W 1967 r. “piętnastka” osiągnęła prędkość 7,2 tys. km na godz. (Mach 6,7) na wysokości 31 km, a w 1963 r. samolot wzleciał na wysokość aż 105 km!

W sumie X-15 wykonał 199 misji, w trakcie których piloci korzystali z dwóch trybów lotu: trybu prędkości, w którym zadaniem pilota było utrzymanie wysokości przed lądowaniem oraz tryb lotu na dużej wysokości, którego celem było z kolei zachowanie jak najwyższego kąta wznoszenia do momentu osiągnięcia zakładanej wysokości.

Co ciekawe, sam samolot nigdy nie wznosił się w powietrze z ziemi – ze względu na ogromne zapotrzebowania jego rakietowego silnika na paliwo był on po prostu zrzucany w powietrzu z samolotu B-52.

Następnie pilot włączał silnik, który zapewniał maszynie ciąg na 80-120 sek. i po krótkim, trwającym 8 do 12 min. locie, X-15 lądował na specjalnych lądowiskach, które były umieszczane na dnie wyschniętych jezior.

Co ciekawe, maszyna korzystała też z dwóch osobnych systemów kontroli lotem. Jeden był przystosowany do lotów w warunkach ziemskiej atmosfery z normalnym, gęstym powietrzem.

Z drugiego systemu pilot korzystał zaś, gdy samolot wylatywał poza ziemską atmosferę na wysokość ponad 80 km, gdzie powietrze było znacznie bardziej rozrzedzone.

Tak wysokie loty oznaczały też, iż wojskowi piloci X-15 automatycznie otrzymywali specjalne skrzydełka zarezerwowane dla astronautów. Ze względu na swoje niezwykłe parametry lotu kadłub X-15 otrzymał też specjalną powłokę ze stopu niklu i chromu nazywaną Inconel X, dzięki czemu wytrzymywał on hipersoniczne prędkości osiągane przez maszynę.

Z kolei kabina pilota była wykonana z aluminium i odizolowana od reszty konstrukcji w celu utrzymania w niej odpowiednio niskiej temp.

Jak pisze NASA, dane zbierane w czasie lotu X-15 znacząco przyczyniły się do rozwoju takich programów, jak Mercury, Gemini czy Apollo, X-15 pomógł także w rozwoju promów kosmicznych agencji.

Co ciekawe, biorąc pod uwagę liczbę lotów oraz niesamowite prędkości tej konstrukcji, X-15 miał na koncie zaledwie parę groźnych wypadków i tylko jedną katastrofę, w której zginął jej pilot.

To także pokazuje, jak udaną konstrukcją był ten niezwykły samolot wyprzedzający swoje czasy, który dziś można oglądać w lotniczym muzeum Smithsonian.

Warto też wspomnieć, iż samolotem latał także sam Neil Armstrong, czyli pierwszy człowiek na Księżycu. W sumie X-15 oblatywało 13 pilotów.

Co ciekawe, NASA studiowała nie tylko parametry samolotu w locie, bacznie monitorowano także zachowanie i parametry życiowe pilota, mając już w perspektywie załogowe loty w przestrzeń kosmiczną.

Jak widzicie na zdjęciu, do lądowania X-15 korzystał ze specjalnego podwozia. Przed lądowaniem pilot musiał też odrzucić cześć ogona maszyny, dzięki czemu płozy podwozia były w stanie dotknąć ziemi.

NASA odkryła np. iż w trakcie lotu X-15 tętno pilota wahało się od 145 do 185 uderzeń na minutę, w porównaniu do 70-80 na innych samolotach testowych. Później okazało się, że jest to normalna liczba dla astronautów.

X-15 przeszedł na emeryturę w grudniu 1968 r. W sumie zbudowano trzy takie maszyny.