Liczysz kalorie, a waga stoi w miejscu jak zaklęta? Ostatnie badania wskazują winowajcę

• Poznaj swój Indeks Zdrowia! Wystarczy, że odpowiesz na te pytania
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

Ultraprzetworzona żywność spowalnia odchudzanie, wyniki są jednoznaczne

Na początku sierpnia w prestiżowym piśmie medycznym "Nature Medicine" opisano badanie, którego celem było sprawdzenie wpływu przetworzonej żywności na proces odchudzania. W badaniu wzięło udział 55 osób dorosłych z nadwagą lub otyłością (wskaźnik BMI w przedziale 25-40). Przed przystąpieniem do badania, osoby te spożywały duże ilości żywności ultraprzetworzonej (ponad 50 proc. kaloryczności pochodziło z takiego jedzenia).

Uczestnicy w trakcie badania przeszli na ośmiotygodniową dietę opartą na brytyjskich wytycznych żywieniowych Eatwell Guide. Pierwsza grupa stosowała dietę MPF, czyli minimalnie przetworzoną. W grupie kontrolnej stosowano dietę UPF bogatą w żywność wysokoprzetworzoną. Uczestnicy nie wiedzieli, do której grupy należą, a ponadto diety były przystosowane do spożycia ad libitum, co oznacza, że badani mogli jeść tyle, ile chcieli. Wszystkie posiłki, przekąski i napoje były dostarczane do domu uczestników. Po ośmiu tygodniach nastąpił czterotygodniowy okres przerwy, w trakcie której badani wrócili do dawnych nawyków żywieniowych. Następnie zamienili się miejscami i przez kolejne osiem tygodni stosowali drugą z diet.

Wyniki badań są jednoznaczne. Uczestnicy stosujący dietę opartą na minimalnie przetworzonej żywności obcięli dzienne spożycie kalorii średnio o 290 kcal i stracili w ciągu ośmiu tygodni diety 2 proc. masy ciała. Osoby spożywające ultraprzetworzoną żywność zdołały ograniczyć dzienne spożycie o 120 kcal, a ich masa ciała spadła tylko o 1 proc. Badania brytyjskich naukowców dostarczają nam klarownych wniosków — wysokoprzetworzona żywność hamuje i utrudnia utratę wagi. Dlaczego tak jest?

Wysokoprzetworzona żywność utrudnia walkę z zachciankami

Chociaż uczestnicy badania mieli dużo swobody, to jednak grupie stosującej minimalnie przetworzoną żywność udało się łatwiej obciąć spożycie kalorii w porównaniu z grupą jedzącą żywność wysokoprzetworzoną. Mimo że obie diety były oparte na wytycznych Eatwell Guide, których celem jest zbilansowanie jadłospisu, ewidentnie widać, że osoby spożywające żywność wysokoprzetworzoną odczuwały potrzebę, aby jeść więcej.

Wynika to z faktu, że wysokoprzetworzona żywność jest zwykle bogata w węglowodany i cukry, których w diecie redukcyjnej powinno być mniej. Zawierają natomiast mniej białka, które syci i pozwala łatwiej kontrolować apetyt. To prawdopodobnie dlatego osoby na diecie UPF spożywały więcej kalorii w porównaniu z grupą na diecie MPF.

"To, co zalecamy naszym pacjentom i co stanowi podstawę większości skutecznych diet, to ograniczenie spożycia węglowodanów i cukrów oraz położenie nacisku na białko i warzywa nieskrobiowe. Minimalizacja spożycia węglowodanów i cukrów pomaga ukierunkować organizm na spalanie tłuszczu" — tłumaczy dla MedicalNewsToday dr Mir Ali, dyrektor medyczny MemorialCare Surgical Weight Loss Center w Orance Coast Medical Center w Kalifornii. "Żywność ultraprzetworzona zazwyczaj zawiera szkodliwe dodatki, dlatego lepiej jest ograniczać spożycie tych produktów. Ważne jest, aby dostarczać organizmowi wszystkich składników odżywczych z dobrego źródła" — dodaje ekspert.

W jaki sposób ultraprzetworzona żywność zaburza odchudzanie?

Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii dowodzą, że co prawda można schudnąć, jedząc ultraprzetworzoną żywność, ale efekty są dwa razy mniejsze niż u osób, które unikają tego typu produktów. Należy pamiętać o jeszcze jednej, bardzo ważnej kwestii — w tym badaniu uczestnicy otrzymywali zbilansowane posiłki, tymczasem w standardowych warunkach niezwykle trudno jest zbilansować dietę opartą na żywności przetworzonej.

Michelle Routhenstein, dietetyczka kliniczna specjalizująca się w kardiologii profilaktycznej twierdzi w rozmowie z MedicalNewsToday, że w świetle dostępnych badań można stwierdzić, że żywność ultraprzetworzona prowadzi do zaburzeń metabolicznych, zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a także niekorzystnie wpływa na zdrowie jelit. To kolejne czynniki, które mogą pośrednio wpływać na proces odchudzania.

Wysokoprzetworzona żywność słabiej syci, a jej podkręcony sztucznie smak sprzyja przejadaniu się. To dlatego uczestnicy stosujący dietę UPF mogli mieć większy problem ze zmniejszeniem liczby kalorii spożywanych w ciągu dnia. Istnieją także badania naukowe, które potwierdzają, że częstsze spożywanie wysokoprzetworzonej żywności znacznie zwiększa ryzyko otyłości brzusznej. Dowiodły tego chociażby badania hiszpańskich naukowców opublikowane w czasopiśmie Nutrients w sierpniu 2020 r.

A zatem, jeśli przestrzegasz zasad diety redukcyjnej, a mimo to masz problem ze zgubieniem zbędnych kalorii, koniecznie sprawdź, czy w twojej diecie nie dominuje wysokoprzetworzona żywność. Ograniczenie tego typu produktów może pomóc w kontrolowaniu apetytu oraz pozytywnie wpłynie na metabolizm, dzięki czemu efekty przyjdą szybciej. A jeśli mimo to nie schudniesz, koniecznie udaj się do lekarza — oporna nadwaga może być objawem pewnych chorób, np. niedoczynności tarczycy.