Kredyt sposobem na zaplanowane wydatki. Tak Polacy mówią o swoich długach

Z badania Federacji Konsumentów wynika, że aż 91% Polaków nie ma problemów ze spłatą zobowiązań. Choć pożyczamy głównie na nieprzewidziane wydatki, to tylko co piąty ankietowany robi to z powodu braku pieniędzy. Polacy zaciągają długi świadomie, ale ich wiedza o finansach jest przeciętna.

fot. Kmpzzz / / Shutterstock

W raporcie „Sytuacja finansowa Polaków. Czy spłacamy swoje długi?” Federacja Konsumentów prezentuje wnioski z badań, które przeprowadzono w lutym i marcu br. Jedno z nich, „Polacy wobec swoich zadłużeń”, przedstawia ogólny obraz zadłużania się Polaków, ich motywacji w zaciąganiu kredytów i wiedzy finansowej. Ankietowanymi były osoby, które w ostatnich 12 miesiącach zaciągnęły kredyt ratalny lub gotówkowy, korzystały z linii kredytowej, karty kredytowej lub pożyczki pozabankowej. Z raportu płyną interesujące wnioski co do sytuacji polskich pożyczko- i kredytobiorców i ich podejścia do zadłużania.

Dbamy o finanse, ale wiedzę mamy przeciętną

Na pytanie o kontrolę nad finansami osobistymi aż 87% badanych odpowiedziało, że robi to regularnie. Systematyczne oszczędzanie deklaruje prawie 2/3 ankietowanych, większość jednak oszczędza kwoty od 100 do 500 zł (38% odpowiedzi). Niewiele osób decyduje się na odkładanie sum wyższych niż 1000 zł, z kolei nieregularne oszczędzanie wskazało 21% respondentów.

Raport Federacji Konsumentów "Sytuacja finansowa Polaków. Czy spłacamy swoje długi?"

W badaniu respondenci zostali także poproszeni o ocenę swojej wiedzy finansowej, co 57% osób określiło jako przeciętną. Mieli również ocenić prawdziwość różnych stwierdzeń dotyczących finansów. Około 80% ankietowanych rozumie, czym jest zdolność kredytowa, zna istotę inflacji i wie, kiedy może składać reklamację. 75% ma wiedzę o tym, co robi BIK, 6 na 10 osób potrafi (także częściowo), określić, czym jest całkowity koszt kredytu, ale już 1/3 badanych myli kredyt z pożyczką.

Raport Federacji Konsumentów "Sytuacja finansowa Polaków. Czy spłacamy swoje długi?"

Jako źródło wiedzy finansowej wskazywano doradców finansowych, pracowników w placówkach bankowych oraz strony internetowe banków i instytucji finansowych. Ankietowani wymieniali także

• Serwisy internetowe o tematyce finansowej,
• Rodzinę i znajomych,
• Kontakty z instytucją pożyczkową,
• Ogólne serwisy informacyjne w Internecie,
• YouTube,
• Ulotki z banków,
• Programy telewizyjne.

Nikt nie wskazał strony www ani inicjatywy prowadzonej przez instytucje czy organy państwowe takie jak UOKiK, KNF czy Rzecznik Finansowy.

Zobowiązania spłacamy w terminie, choć są wyjątki

91% badanych nie wskazało problemów w spłacie kredytów i pożyczek. 82% reguluje zobowiązania regularnie, a około połowa osób, które wciąż posiadają aktywne zadłużenie, korzysta z nadpłaty. Opóźnienia wymienia 9% ankietowanych, z czego 2% posiada zaległości, ale ich nie reguluje.

Najlepiej spłacane są kredyty gotówkowe i ratalne (88%), nieco gorzej wygląda to w przypadku pożyczek pozabankowych i kart kredytowych (odpowiednio 67% i 64%). W obu ostatnich grupach notowane jest także najwięcej opóźnień. Kredyto- i pożyczkobiorcy mają świadomość, że w razie problemów ze spłatą mogą zwrócić się do instytucji finansowych z prośbą o zmianę parametrów zadłużenia, jednak w takiej sytuacji aż 17% badanych decyduje się na opóźnienie spłaty, a 14% szuka pomocy u znajomych i rodziny.

Nieplanowane wydatki pokrywane z oszczędności i pożyczek

Badanie Federacji Konsumentów pokazuje, że aż 9 na 10 zadłużonych znalazło się w sytuacji, kiedy nieplanowane wydatki przekroczyły ich możliwości finansowe. Ankietowani radzili sobie wtedy głównie uszczupleniem własnych oszczędności (45%), kredytem/pożyczką w banku (31%) oraz pożyczką od rodziny lub znajomych (30%). Około 1/3 zrezygnowało z konkretnego wydatku lub przesunęło go w czasie, tyle samo szukało dodatkowego zarobku, aby pokryć wydatek.

Raport Federacji Konsumentów "Sytuacja finansowa Polaków. Czy spłacamy swoje długi?"

Wśród ogólnych potrzeb prowadzących do zaciągania kredytów lub pożyczek dominują nieprzewidziane wydatki, takie jak zakup koniecznego sprzętu RTV/AGD czy wyposażenia (kiedy poprzednie się zepsuje), remont mieszkania lub domu. Ankietowani wymieniają także pojawienie się korzystnej oferty z niskimi ratami, niskim oprocentowaniem czy brakiem prowizji oraz na zapewnienie sobie większego komfortu finansowego. W odpowiedziach pojawia się także brak środków na opłaty, opiekę zdrowotną czy konsolidacja innych zobowiązań.

Brak wystarczającej ilości pieniędzy jako główny powód sięgnięcia po pożyczkę czy kredyt wymienia 20% respondentów. Dłużnicy nie chcą także wydawać jednorazowo większej kwoty ani sięgać po oszczędności (odpowiednio 13% i 10% odpowiedzi), 7% ankietowanych natomiast miało środki np. na lokacie czy inwestycjach, ale nie mogło z nich skorzystać.

Ofert szukamy w placówkach i Internecie

Wśród źródeł informacji o ofertach pożyczek i kredytów najczęściej wymieniano placówki banku, Internet (strony www banków, instytucji pożyczkowych, porównywarki) i doradców finansowych. Respondenci wskazywali także reklamy internetowe, radiowe i telewizyjne, znajomych i rodzinę  oraz media społecznościowe. W wyborze konkretnej oferty kierowano się głównie okresem spłaty, wysokością miesięcznej raty i oprocentowaniem. Niskie RRSO i stałe oprocentowanie również było Dość często wymieniane były także niskie RRSO i stałe oprocentowanie oraz możliwość wcześniejszej spłaty bez dodatkowych opłat.

Źródło: