Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jak wyrobić EKUZ?

Czym jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, to bezpłatny dokument wydawany osobom ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ), który potwierdza prawo do korzystania z niezbędnych świadczeń zdrowotnych podczas tymczasowego pobytu w innym kraju Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).

Mówiąc dokładniej, Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego uprawnia do leczenia w nagłych przypadkach – np. w razie choroby, wypadku, zaostrzenia choroby przewlekłej i obowiązuje w publicznych placówkach zdrowotnych, jednak tylko tam, gdzie honorowana jest karta EKUZ. Karta ta działa na zasadach lokalnych, czyli jej posiadacz korzysta z opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak obywatele danego kraju, co oznacza, że posiadacz może być zobowiązany do częściowej opłaty, jeśli jest ona tam standardem.

Należy dodać, że Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie zastępuje ubezpieczenia turystycznego – nie pokrywa np. kosztów transportu medycznego do Polski, leczenia prywatnego czy utraty bagażu.

Zobacz też: W tych krajach zapłacisz za leczenie nawet z EKUZ. Wakacje mogą cię słono kosztować

Kto może otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) może otrzymać każda osoba, która jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce (czyli opłaca składki zdrowotne do NFZ) lub ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Dotyczy to zarówno obywateli Polski, jak i cudzoziemców legalnie przebywających i ubezpieczonych w Polsce.

Dlatego też osoby mogące otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, to m.in. osoby pracujące i ubezpieczone w NFZ (np. pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę/zlecenie, osoby prowadzące działalność gospodarczą, rolnicy), a także członkowie rodziny osoby ubezpieczonej, w tym:

• dzieci (do 18. roku życia, a uczące się do 26. roku życia);
• małżonkowie zgłoszeni do ubezpieczenia;
• osoby pozostające na utrzymaniu ubezpieczonego.

Otrzymać Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego mogą również:

• uczniowie i studenci, jeśli są zgłoszeni do ubezpieczenia przez rodzica lub uczelnię;
• emeryci i renciści – osoby pobierające świadczenia z ZUS lub KRUS;
• osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy – mające prawo do świadczeń zdrowotnych;
• osoby wyjeżdżające do pracy, delegacji, na urlop lub w celach edukacyjnych do krajów UE/EFTA;
• kobiety w ciąży i połogu – nawet jeśli są nieubezpieczone, ale mają prawo do świadczeń na podstawie przepisów krajowych.

Zobacz też: Pacjenci tracą ubezpieczenie zdrowotne przez nieuwagę. To oznacza koniec darmowego leczenia

Jak wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Aby wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), należy złożyć odpowiedni wniosek. Można to zrobić osobiście, przez pocztę tradycyjną lub on-line (przez IKP, mojeIKP lub ePUAP).

1. Jaką drogą wyrobić wniosek o EKUZ?

Można wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego poprzez pobranie stosownego wniosku w oddziale NFZ, uprawnionej delegaturze lub ze strony pacjent.gov.pl. Następnie wydrukowany, wypełniony i podpisany wniosek wystarczy złożyć w oddziale NFZ lub uprawnionej delegaturze bądź przesłać na jej adres.

2. Jak wyrobić wniosek EKUZ przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP)?

Wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego można też poprzez Internetowe Konto Pacjenta (IKP). W tym celu należy zalogować się na IKP i wejdź w zakładkę "Moje konto". Poniżej informacji o swoim ubezpieczeniu zdrowotnym znajdziemy informację o karcie EKUZ. Teraz wystarczy już kliknąć button "Złóż wniosek".

Warto również wiedzieć, że dzięki Internetowemu Kontu Pacjenta (IKP) można na bieżąco obserwować stan Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), dokładniej w zakładce "Moje konto". Można tam sprawdzić, do kiedy jest ważna, jak również, na jakim etapie procedowania jest nasz wniosek. Znajduje się tam też link "Śledź przesyłkę", by sprawdzić, gdzie znajduje się nasza karta od momentu wysłania jej przez NFZ.

3. Jak wyrobić wniosek EKUZ przez aplikację mojeIKP?

Kolejną z metod wyrobienia Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego jest skorzystanie z aplikacji mojeIKP.

W tym celu wystarczy zalogować się do aplikacji i wejść w kategorię "e-zdrowie", a następnie wybrać "Ubezpieczenie zdrowotne za granicą" i dalej "Wniosek o EKUZ". Teraz trzeba wypełnić wniosek, wskazując swój status jako osoby ubezpieczonej.

Należy również załączyć zdjęcie oraz inne skany potrzebnych dokumentów, które poświadczają naszą sytuację prawną (np. skan legitymacji studenta). Co ważne, można załączyć pliki wielkości do 3,5 MB, dlatego w przypadku posiadania kilku plików, można spakować je np. w zip lub innym podobnym programie (można również załączyć plik lub zdjęcia z galerii).

Całość jest stosunkowo prosta, a system będzie podpowiadał, jakie dokumenty są nam potrzebne. Następnie należy podać adres wysyłki Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jeśli nasz adres składa się z nazwy miejscowości i numeru domu, nie wpisuje się nazwy ulicy. Jeśli nazwa miejscowości i gminy są różne, to należy podać nazwę miejscowości i kod. Na koniec wystarczy potwierdzić oświadczenia, że jesteśmy świadomi warunków korzystania z EKUZ oraz złożyć podpis profilem zaufanym i przekazać wniosek.

Podobnie jak w przypadku Internetowego Konta Pacjenta (IKP), również aplikacja mojeIKP umożliwia zobaczenie stanu wniosku (w realizacji, zaakceptowany, odrzucony) oraz znalezienie linka do "Śledzenia przesyłki", by sprawdzić, gdzie po wysyłce przez NFZ znajduje się nasza Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Co więcej, informację o tym, jaki jest prawdopodobny termin otrzymania karty, można zobaczyć na górze ekranu, jeszcze podczas wypełniania wniosku. Jeśli natomiast karta została nam już wydana, można zobaczyć, do kiedy jest ważna, wchodząc w zakładkę "Ubezpieczenie zdrowotne za granicą".

4. Jak wyrobić wniosek EKUZ przez platformę ePUAP?

Ostatnią z metod wyrobienia Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego jest skorzystanie z Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej, czyli platformy ePUAP.

W tym celu należy zalogować się do platformy ePUAP i z katalogu spraw wybrać "Zdrowie". Następnie należy wybrać "Wydanie karty EKUZ w związku z pobytem czasowym za granicą" lub "Wydanie karty EKUZ w związku z wykonywaniem pracy za granicą" oraz wypełnić wniosek i kliknąć "Dalej". Teraz wystarczy już tylko wybrać "Podpisz" wniosek. Osoby, które potrzebują oznakowania EKUZ naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a, powinny zaznaczyć informację "Karta dla osoby niewidomej (niedowidzącej)".

Na koniec należy jeszcze podać adres, na jaki ma zostać wysłana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego i wysłać wniosek online

Zobacz też: Zostań e-pacjentem. Dbaj o swoje zdrowie bez wychodzenia z domu

Jakie dokumenty są potrzebne do wyrobienia Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Aby wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, zazwyczaj wystarczy wniosek oraz potwierdzenie prawa do świadczeń zdrowotnych w Polsce. Konkretne dokumenty zależą jednak od konkretnej sytuacji.

Osoby pracujące / prowadzące działalność:

• dowód osobisty lub paszport (do wglądu);
• wypełniony wniosek o EKUZ (online lub papierowy);
• czasem potrzebne potwierdzenie ubezpieczenia (np. RMUA, ZUS RCA, zaświadczenie od pracodawcy) – zazwyczaj wystarczy elektroniczna weryfikacja przez NFZ.

Studenci / uczniowie powyżej 18. roku życia:

• wniosek;
• aktualna legitymacja szkolna/studencka lub zaświadczenie z uczelni;
• jeśli ubezpieczenie jest rodzica – potwierdzenie jego ubezpieczenia.

Emeryci / renciści:

• wniosek;
• dokument potwierdzający status (np. legitymacja emeryta/rencisty, decyzja ZUS);
• czasem wystarczy samo potwierdzenie z systemu NFZ.

Bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy:

• wniosek;
• zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego.

Członkowie rodziny (dzieci, współmałżonkowie):

• wniosek w imieniu dziecka/osoby zgłoszonej;
• dokument potwierdzający ubezpieczenie osoby zgłaszającej, np. akt urodzenia dziecka (w przypadku niemowląt bez PESEL-u).

Ile trwa wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Czas wydania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego zależy od sposobu złożenia wniosku i obłożenia oddziału NFZ, ale zazwyczaj standardowy czas oczekiwania to:

• w przypadku składania wniosku osobiście (w oddziale NFZ), kartę otrzymuje się od ręki, jeśli wniosek i dane są poprawne;
• w przypadku składania wniosku przez Internet (np. IKP, ePUAP) lub pocztą/e-mailem, kartę otrzymuje się do 5–10 dni roboczych, w zależności od liczby wniosków i okresu (np. przed wakacjami może być dłużej).

Osoby, które wybrały wysyłkę pocztową, powinny jednak doliczyć jeszcze czas doręczenia przez pocztę, czyli zwykle 2–3 dni robocze.

Należy również zdawać sobie sprawę z tego, że w okresach wakacyjnych i przed feriami zimowymi czas wyrobienia Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego może się wydłużyć ze względu na większe zainteresowanie. Dlatego też kartę warto wyrobić z wyprzedzeniem co najmniej 2–3 tygodnie przed planowanym wyjazdem.

Na jaki okres jest wydawana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Należy pamiętać, że wyrobiona Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego ma okres ważności, który zależy od sytuacji osoby, która o nią wnioskuje. Chodzi dokładniej o podstawę uprawnienia do świadczeń zdrowotnych osoby, która wnioskuje o kartę EKUZ. Karta może być bowiem wydana na okres od 2 miesięcy do nawet 20 lat.

Wyróżnia się więc okresy takie jak:

• 20 lat – dla osób w wieku emerytalnym pobierających świadczenie z polskiego ZUS, mieszkających w Polsce;
• 3 lata – dla osób zatrudnionych, prowadzących działalność gospodarczą lub pobierających świadczenie przedemerytalne;
• 18 miesięcy – dla studentów, uczniów oraz osób zgłoszonych do ubezpieczenia jako członek rodziny;
• 6 miesięcy – dla kobiet w ciąży, które nie mają innego tytułu do ubezpieczenia, ale mają prawo do świadczeń;
• 90 dni – dla osób, które nie są ubezpieczone, ale mają prawo do świadczeń na podstawie decyzji administracyjnej;
• 2 miesiące – dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy.

Warto również pamiętać, że mimo ustalonych standardów, ostateczny okres ważności Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego może być ustalony indywidualnie przez oddział NFZ na podstawie dostarczonych dokumentów.

Zobacz też: Co robić, gdy zachorujemy za granicą?

Kiedy traci się prawo do Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Przy wyrabianiu Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego warto zdawać sobie sprawę z tego, że prawo do korzystania z niej traci się, gdy przestaje się spełniać warunki uprawniające do otrzymania świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ, np. w przypadku:

• zakończenia umowy o pracę i braku innego tytułu do ubezpieczenia;
• skreślenia z rejestru bezrobotnych;
• wyrejestrowania z ubezpieczenia jako członek rodziny.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego traci ważność też, kiedy:

• upłynie termin ważności karty – każda karta EKUZ ma określoną datę ważności (zależną od statusu ubezpieczonego), po której nie można jej używać;
• zmieni się miejsce zamieszkania na stałe do innego kraju UE – EKUZ przysługuje tylko podczas tymczasowego pobytu za granicą (np. wakacje, delegacja, studia, praktyki). Osoby przenoszące się na stałe powinny zgłosić się do lokalnego systemu ubezpieczeń zdrowotnych;
• posługujemy się kartą niezgodnie z jej przeznaczeniem – np. korzystamy z niej w celu uzyskania planowanego leczenia, którego nie obejmuje EKUZ.

W przypadku utraty prawa do Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego należy zgłosić się do ZUS lub NFZ, by wyjaśnić status ubezpieczenia oraz złożyć nowy wniosek, jeśli ponownie nabędzie się prawo do świadczeń.