Dlaczego nie umiem wybaczyć? Oto sześć najczęstszych powodów

• Jak dbasz o zdrowie? Odpowiedz na te pytania i poznaj opinię ekspertów!
• Więcej aktualnych wiadomości znajdziesz na stronie głównej Onetu

W pracy nad książką "Nie musisz wybaczać" autorka Amanda Ann Gregory przeanalizowała, dlaczego tak wiele osób ma trudności z wybaczaniem. Okazuje się, że kluczowe znaczenie mają poczucie bezpieczeństwa, presja otoczenia, własne oczekiwania, wstyd, niezaakceptowany gniew oraz przekonanie, że przebaczenie jest konieczne.

Bezpieczeństwo jako fundament przebaczenia

Jednym z najważniejszych czynników, które mogą uniemożliwić wybaczenie, jest brak poczucia bezpieczeństwa. Ekspertka podkreśla, że zanim człowiek będzie w stanie wybaczyć, musi czuć się bezpiecznie zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie.

Mózg człowieka jest zaprogramowany tak, by najpierw zadbać o przetrwanie, a dopiero potem umożliwić rozwój, do którego należy także przebaczenie. Skupianie się na potrzebie wybaczania, gdy nie ma się poczucia bezpieczeństwa, może prowadzić do ponownego zranienia.

W takich sytuacjach warto najpierw zadbać o swoje granice i wsparcie ze strony bliskich. Dopiero gdy poczucie bezpieczeństwa zostanie odbudowane, możliwe staje się przejście do kolejnych etapów pracy nad przebaczeniem.

Presja z zewnątrz i wewnętrzne oczekiwania

Często zdarza się, że otoczenie — rodzina, przyjaciele czy terapeuci — wywierają presję, by wybaczyć. Autorka książki zauważa, że takie działania rzadko przynoszą oczekiwany efekt, a wręcz mogą opóźnić lub uniemożliwić prawdziwe przebaczenie. Decyzja o wybaczeniu powinna należeć wyłącznie do osoby skrzywdzonej i wcale nie jest konieczna.

Podobnie negatywne skutki może mieć wywieranie presji na samego siebie. Zmuszanie się do wybaczenia, gdy nie jest się na to gotowym, często prowadzi do poczucia wstydu i jeszcze większych trudności z przebaczeniem. Zamiast tego warto zaakceptować swoje aktualne emocje i pozwolić sobie na przeżywanie ich bez oceniania.

Przeczytaj koniecznie: Czy emocje trzeba "dusić" w środku? Psycholog tłumaczy, dlaczego są nam potrzebne

Wstyd i brak akceptacji własnych emocji

Wstyd jest kolejną przeszkodą na drodze do przebaczenia. Autorka podkreśla, że aby wybaczyć, trzeba mieć poczucie własnej wartości. Wstyd utrudnia dostrzeżenie tej wartości, a tym samym uniemożliwia empatię wobec sprawcy, a przebaczenie wymaga umiejętności wczucia się w jego sytuację — spojrzenia na sprawy z jego perspektywy. W takich przypadkach lepiej najpierw zająć się własnym wstydem i pracować nad samooceną, zanim podejmie się próbę wybaczenia.

Nie mniej istotne jest zaakceptowanie własnego gniewu. Przebaczenie nie powinno być sposobem na uniknięcie tej emocji. Wręcz przeciwnie — dopiero przyjęcie i przepracowanie gniewu pozwala na autentyczne wybaczenie. Autorka książki radzi, by pozwolić sobie na odczuwanie złości tak długo, jak to konieczne, i szukać sposobów na jej wyrażenie.

Zobacz też: Quiz o samoocenie. 15 pytań, które wymagają szczerych odpowiedzi

Przebaczenie nie jest obowiązkiem

Wbrew powszechnym przekonaniom, przebaczenie nie jest uniwersalnym rozwiązaniem dla wszystkich. Amanda Ann Gregory zauważa, że nie istnieją badania potwierdzające, iż wybaczenie zawsze przynosi korzyści. Wiele osób, które nie zdecydowały się na wybaczenie, nie odczuwa już gniewu ani urazy wobec sprawcy, a mimo to odnajduje spokój.

Ostatecznie decyzja o przebaczeniu należy do każdej osoby indywidualnie. Jeśli ktoś nie jest gotowy wybaczyć lub nie chce tego zrobić, ma do tego pełne prawo. Ważne jest, by nie ulegać presji — ani ze strony innych, ani własnej — i pozwolić sobie na przeżywanie emocji zgodnie z własnymi potrzebami.