Deregulacja na najwyższym biegu. Oto co się dotąd udało

Inicjatywa SprawdzaMY kierowana przez Rafała Brzoskę przekazała dotąd rządowi 488 postulatów; 350 zostało już przyjętych, a 208 skierowanych do realizacji - poinformowali w poniedziałek przedstawiciele inicjatywy. 13 ustaw deregulacyjnych zostało już podpisanych przez prezydenta.

fot. Adam Chelstowski / / FORUM

SprawdzaMY – Inicjatywa Przedsiębiorcy dla Polski podsumowała dotychczasowe działania deregulacyjne. 13 tysięcy pomysłów zaproponowanych przez obywateli zostało podzielonych na 33 kategorie. Najwięcej pomysłów - 18 proc. - dotyczyło podatków. Na drugim miejscu znalazła się administracja publiczna - 10 proc. pomysłów, a na trzecim zdrowie - 7 proc.

W ciągu 100 dni powołane przez Inicjatywę grupy ekspertów opracowały 1183 tzw. formatki, z czego 584 zostały omówione przez kierujący pracami zespołów Komitet Sterujący. Z tej puli 500 propozycji opublikowano na stronie internetowej projektu, umożliwiając obywatelom ich komentowanie i głosowanie. Liczba oddanych głosów sięgnęła niemal 700 tys., a komentarzy blisko tysiąc.

"Liczba propozycji przekazanych stronie rządowej znacząco przekroczyła zakładany pierwotnie cel 300 postulatów. Propozycji zgłoszonych przez ekspertów i zaakceptowanych przez Komitet Sterujący było tak wiele, że Rządowy Zespół ds. Deregulacji (RZD) zgodził się rozpatrzyć je w dwóch etapach" - wskazano w komunikacie.

W pierwszym etapie prac rządowy zespół przyjął i rozpatrzył 350 postulatów, kolejnych 138 propozycji zostało przekazanych przez Inicjatywę SprawdzaMY w połowie czerwca 2025 r. Jak wskazano, mają one być omówione i rozpatrzone przez RZD jesienią br. Łącznie zespoły eksperckie przekazały rządowi 488 postulatów, przekraczając pierwotne założenia o prawie 40 proc.

Z przekazanych w pierwszym etapie 350 propozycji deregulacyjnych omówiono wszystkie, z czego 208 zostało przekazanych do realizacji, 46 zostało wstrzymanych, a 77 odrzuconych przez stronę rządową. Do tej pory 13 propozycji zostało zrealizowanych w formie ustaw, które zostały uchwalone przez parlament i podpisane przez Prezydenta RP.

Szef Inicjatywy Rafał Brzoska zgłosił też postulat, by każdy nowy akt prawny spowodował wyeliminowanie dwóch innych – najstarszych, nieobowiązujących, nieprzystających do obecnych czasów. Jak wskazał, dzięki temu poprawa w stanowieniu prawa miałaby charakter ciągły.

"+My+ w nazwie Inicjatywy SprawdzaMY nie jest przypadkowe. Była to od początku praca zespołowa. Ten aspekt powinien wybrzmieć w każdym wywiadzie, podsumowaniu i raporcie, które powstają po pierwszych stu dniach naszej pracy. Ta potrzebna w naszym kraju zmiana – którą skrótowo przecież określamy mianem deregulacji – była wielkim zbiorowym obowiązkiem. Dzięki pracy i zaangażowaniu kilkuset osób, pracujących pro bono, stała się ona już teraz wielkim zbiorowym sukcesem" - podkreślił Rafał Brzoska.

Zaznaczył, że zaangażowanym w jej działania ekspertom chodziło o spełnienie oczekiwań obywateli, nie zaś polityków, związków zawodowych czy korporacji.

"Oczekiwania obywateli były moim zdaniem ściśle określone. Mieli przede wszystkim prawo oczekiwać, aby deregulacja nie stała się kolejnym orężem w wojnie polsko-polskiej. I to się udało. Od początku - poprzez dziesiątki spotkań, rozmów, wywiadów – podkreślaliśmy oraz przypominaliśmy dobre pomysły każdej z sił politycznych. W ten sposób – zdeterminowani - wyjęliśmy deregulację z bieżącego politycznego sporu. Co więcej, stała się ona jednym z nielicznych obszarów, w których na co dzień skłóceni politycy patrzyli w jednym kierunku – w przyszłość" - dodał Brzoska.

Według przytoczonych przez Inicjatywę czerwcowych badań IBRiS blisko 63 proc. Polaków ma świadomość, czym jest proces deregulacji. Ponad 66 proc. uważa, że projekt deregulacyjny w ramach inicjatywy SprawdzaMY pozytywnie wpłynie na polską gospodarkę. Prawie 75 proc. oceniło, że deregulacja poprawi sytuację małych i średnich przedsiębiorstw. Z kolei 62 proc. ankietowanych wskazało, że deregulacja będzie miała pozytywny wpływ na sytuację zwykłych obywateli.

Przedstawiciele Inicjatywy przypomnieli, że Rządowy Zespół ds. Deregulacji został powołany na mocy uchwały Rady Ministrów z 5 marca 2025 roku. W skład zespołu, oprócz przewodniczącego, weszli kluczowi członkowie rządu: Minister Finansów, Minister Rozwoju i Technologii oraz Prezes Rządowego Centrum Legislacji.

Na ścieżkę legislacyjną trafiło dotąd 175 postulatów deregulacyjnych, z czego 13 ustaw zostało uchwalonych i podpisanych przez prezydenta. Dotyczą one: jasnych zasad rozliczania podatku od tzw. przerzuconych dochodów, jednolitych zasad interpretacji przepisów dot. podatku od nieruchomości, dostępu do wyników badań w aplikacji mObywatel, zniesienia limitu rekompensaty dla s´wiadko´w w poste?powaniach cywilnych, rocznego zamiast miesięcznego limitu przychodów uzyskiwanych z działalności nieewidencjonowanej.

Do polskiego porządku prawnego trafiły też ustawy o zwolnieniu Rzecznika MŚP z kosztów postępowań administracyjnych, szybszej procedurze uzyskiwania zgody na usunięcie drzewa z posesji, cyfryzacji postępowań sądowych, cyfryzacji archiwów bankowych, ułatwień w zakresie korekty deklaracji bez nakładania kar na podatnika, obowiązków depozytariusza, wydawania decyzji lokalizacyjnych. Wśród podpisanych przez prezydenta ustaw realizujących postulaty deregulacyjne jest również ustawa o kryptoaktywach.

Inicjatywa SprawdzaMY wskazała również najważniejsze zgłoszone postulaty: m.in. domniemanie niewinności podatnika w rozliczeniach podatkowych, nienaliczanie odsetek za zwłokę w przypadku przekroczenia 6 miesięcy kontroli, wprowadzenie ugód podatkowych w relacji obywatel - urząd skarbowy, elektroniczne PIT-y od pracodawców, uproszczenie egzekucji należności – szybsze odzyskiwanie długów przez małe firmy, 1 proc. CIT dla organizacji pożytku publicznego, vacatio legis dotyczące zmian podatkowych, wprowadzenie zasady uchylenia dwóch dotychczasowych przepisów w przypadku wprowadzenia nowego, możliwość zmiany właściwości miejscowej sądu w postępowaniach cywilnych, dekryminalizację i racjonalizację kar w obrocie gospodarczym, cyfryzację postępowań sądowych.

Inicjatywa postuluje również, by przepisy wprowadzające unijne rozporządzenie AI Act zapewniało maksymalną konkurencyjność polskich firm, a także wydłużony został okres na dostosowanie się do wymogów UE dla firm działających w branży kryptowalutowej.

Zespół Rafała Brzoski uważa również za konieczne podniesienie limitu mocy instalacji PV na potrzeby własne do 500 kW, podniesienie progu wymogu koncesjonowania OZE do 50 MW, ułatwienie łączenia różnych źródeł energii w jednym przyłączu, ograniczenie formalności dla operatorów internetu, likwidację tzw. martwych umów na moce przyłączeniowe. (PAP)

gkc/ pad/