Sanatoria to miejsca, gdzie kuracjusze powinni odpoczywać i leczyć się w spokoju. Aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort wszystkim gościom, ośrodki wprowadzają szereg zakazów – od oczywistych (jak zakaz spożywania alkoholu) po zaskakujące (np. zakaz suszenia grzybów w pokoju). W 2025 roku kary za łamanie regulaminu są wyższe niż kiedykolwiek. W tym artykule przedstawiamy pełną listę zakazów, kwoty mandatów oraz nowe przepisy, które obowiązują od tego roku.
Kary w sanatoriach: nawet 11 tys. zł za złamanie regulaminu
Każde sanatorium ma własny regulamin, ale wiele zapisów się powtarza – i to one generują największe ryzyko dla nieświadomych kuracjuszy. Najczęściej powtarzający się zapis? Zakaz palenia tytoniu i spożywania alkoholu na terenie ośrodka.
W sanatorium Wieniec-Zdrój złamanie zakazu palenia może kosztować aż:
- 500 zł za sam fakt palenia,
- 1000 zł za uruchomienie alarmu przeciwpożarowego,
- 10 000 zł za interwencję służb ratowniczych.
To razem aż 11 500 zł – i to z powodu jednego papierosa!
Kara za wcześniejszy wyjazd z sanatorium? To możliwe
Coraz więcej kuracjuszy musi liczyć się z dodatkowymi kosztami, jeśli zdecydują się opuścić sanatorium przed zakończeniem turnusu. Powód? NFZ płaci tylko za faktycznie zrealizowane dni leczenia. Jeśli więc pacjent skróci pobyt z własnej woli, sanatorium może obciążyć go tzw. „gapowym” – opłatą rekompensującą straty. Jej wysokość to nawet kilkaset złotych, w zależności od długości niewykorzystanego pobytu i zasad obowiązujących w danym ośrodku. Kara może też dotyczyć spóźnienia się na rozpoczęcie turnusu. Każdy przypadek oceniany jest indywidualnie, a podstawą jest regulamin sanatorium.
Lista zakazów 2025 – co jest zabronione w większości sanatoriów?
Poniżej zebraliśmy listę zakazów obowiązujących w wielu polskich sanatoriach w 2025 roku. Większość pochodzi z aktualnych regulaminów:
- Palenie tytoniu – także na balkonach.
- Spożywanie alkoholu.
- Wynoszenie posiłków ze stołówki.
- Wynoszenie jakiegokolwiek sprzętu i wyposażenia sanatoryjnego z pomieszczeń sanatoryjnych (zwłaszcza ręczników pokojowych)
- Wchodzenie na stołówkę w szlafroku, bieliźnie lub stroju kąpielowym.
- Dokarmianie gołębi (często zakazane na balkonach).
- Suszenie grzybów w pokojach.
- Używanie własnych urządzeń elektrycznych (np. grzałek, farelek, kuchenek elektrycznych).
- Gry hazardowe i akwizycja.
- Przyjmowanie gości w pokoju po godz. 22:00.
- Przechowywanie w pokoju rowerów, nart i sprzętu sportowego.
Nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować upomnieniem, karą pieniężną, a nawet wydaleniem z sanatorium bez prawa do zwrotu kosztów.
Przykłady kar w konkretnych sanatoriach (2025):
- Uzdrowisko Ciechocinek: 500 zł za palenie na terenie ośrodka, 10 000 zł za uruchomienie alarmu bez powodu.
- Sanatorium Wieniec-Zdrój: 1 000 zł za przyjmowanie gości po godz. 22:00, 5 000 zł za handel na terenie placówki.
- Uzdrowisko Kołobrzeg: 3 000 zł za wprowadzenie zwierząt bez zgody, 500 zł za suszenie prania na balkonie.
Czy można zabrać psa lub kota? Są wyjątki, ale z haczykiem
Jeszcze kilka lat temu przyjazd do sanatorium ze zwierzakiem był nie do pomyślenia - panował absolutny zakaz zabierania ze sobą pupili. Dziś część placówek oferuje takie możliwości – ale trzeba spełnić szereg warunków:
- opłata za pobyt zwierzęcia (nawet kilkadziesiąt zł za dobę),
- aktualne szczepienia,
- zgoda ośrodka uzyskana z wyprzedzeniem.
Brak zgody może oznaczać zakaz wstępu lub natychmiastowe opuszczenie obiektu.
Skąd wynikają te zakazy? Aspekty prawne i bezpieczeństwa
Zakazy obowiązujące w sanatoriach nie są przypadkowe. Wiele z nich wynika z przepisów przeciwpożarowych (np. zakaz palenia), epidemiologicznych (zakaz dokarmiania ptaków, zakaz własnych grzałek), czy bezpieczeństwa pacjentów (zakaz wynoszenia posiłków).
Podstawy prawne, które znajdują zastosowanie:
- Ustawa o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. (Dz.U. 2023 poz. 991) – art. 23 określa obowiązki pacjenta, w tym przestrzeganie regulaminu placówki
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 r. ws. świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia uzdrowiskowego (Dz.U. 2023 poz. 2564)
Kto najczęściej łamie regulamin?
Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że średni wiek pacjenta sanatoryjnego w Polsce to ok. 68 lat. Najczęstsze naruszenia? To te, które wiążą się z używkami, od których kuracjuszom ciężko się powstrzymać - palenie w pokoju (38%) i spożywanie alkoholu (27%). Często notowane są też spóźnienie na turnus (14%).
Według danych z raportu NIK z 2022 roku, aż 23% skontrolowanych sanatoriów nie miało skutecznych narzędzi do egzekwowania kar, co obecnie się zmienia.
Co zrobić, jeśli dostaniesz karę w sanatorium?
Jeśli zostaniesz ukarany, masz prawo do odwołania. Warto:
- Sprawdzić regulamin – czy kara jest w nim zapisana.
- Wystąpić o wyjaśnienie do dyrekcji – czasem można uniknąć mandatu.
- Zgłosić sprawę do Rzecznika Praw Pacjenta – jeśli kara jest nieuzasadniona.
Aby zapobiec nieprzyjemnościom, warto zawsze przed wyjazdem do sanatorium sprawdzić aktualny regulamin placówki lub zadzwonić i zapytać o panujące w nim zakazy.